Philips mfb 22 rh 532 actspk

Page 1

PHILIPS

pHILpsl

mym gawm

Hi-Fi M.F.B,box 22RH532

69

M FB-SYSTEEM
LUIDSPREKERBOX ZZRHSS?

Een ieder kem. de problemeu die er zijn bij he: ontwerpeu van
een luidsprekerbox. De fabrikant streefl naar een zo goed
mogelijke geluidskwaliteit, man: wordt door verschillende
factoren belemmerd. Enerzijds mag de behuiziug van een
luidsptekersysteem niet :9 great zijn, omdat deze in een
doorsnee woonruimte moet worden ingepast. en aan de andere
kant spelen ook de vervormingen in een luidsprekersysteem
een grate r01. Maakt men een kleine behuizing, dan is oak de
weergave van de lagere frequenties beperkt. Met bet nieuwe
Motional-«Feed-Back systeem, heeft men de verschillende
nadelen van een kleine luidsprekerbehuiziug gueddeels kuuneu
elimineren. In het laaggebied waar de conus van de lags tonen
luidspreket grate amplitudes maakt, wurdt de vervorming
sterk gereduceerd. Tevens heeft men de frequentiekarakteris-
risk in bet laag-gebied belangrijk kunnen vergroten.

Dit betekent, dat uu voor een geluidsweergave. waarvoor tot
nu toe grate boxen nodig waren, kan warden volstaan met een

kleine box.

MFB~SYSTEM
LAUTSPRECHERBOX 22RH532

SYSTEME MFB
ENCEINTE ACOUSTIQUE 22RH532

Nous connaissons tous les problémes lies au développement
des enceintes acoustiques. Le fabricant vise avant tout la
qualité acoustique 1a meilleure possible, mais dans ses efforts,
est souvent freiné: le homer contenant les haut-parleurs ne
doit pas are trap volumineux parce quil doit sadapter a un
mobilier moderne de taille moyexme,mais d'autre park 195
distorsions du systéme des ham-patients doivent are rame~
uées 5 un minimum.

Si l'on concoit un petit boflier, la reproduction des basses
fréqueuces est limitée. Grace au uouveau systeme "Motional
Feed-Back", on a pu en grande partie eliminer lea désavan-
tages des petits boltiers. Dans la partie basse ou 16 came du
haut~parleur des basses produit de fortes amplitudes. la dis-
torsion est grandement réduite. On a également pu étendre
largement la courbe de fréquence dans la partie basses. Cela
signifier que pour une reproduction ou, auparavaut i1 fallait
disposer de grands boftiers. le petit boitier sera désormais
suffisant.

Fast jeder kennt die Probleme. die beim Entwerien einer Lant-
sprecherbox auftauchexg. Der Fabrikam strebt uach einer aus-
gezeichneten Tonqualitiit. was jedoch dutch verschiedene
Faktoren beeintrachtigt wird. Einerseits darf das Gehfiuse
eines Lautsprechersystems nicht zu gross sein, da dieses
meisteus in mittelgrosse Rnume untergebracht werden muss
und andererseita spielen auch die Verzerrungen in einem
Lautsprechersystem eine grosse R0118. [st das Gehfiuse zu
klein, dam: ist die Wiedergabe der niedrigen Frequenzen

beschrankt.

Mit dem neuen Motional-Feed-Back-System konnte man die
verschiedenen Nachteile eines zu kleinen Lautsprechergehauses
grbsstemeils eliminieren. In dem Tieftonbereich. in dem der
Konus des Tiefton-Lautsprechers grosse Amplituden macht,
wird die Verzerrung stark reduziert. Aussexdem wurde die
Frequenzcharakteristik im Tieftonbereich wesentlich vet-
grbssert. Dies bedeutet, dass fur eine Tonwiedergabe, fur die
bis jetzt grosse Boxen notweudig waren, eine kleine Box genugt.

Index: C837925-CSS7928

SERVICE

Subject to modificatlon

, 4822 725 11137

( Pvlmed In the Nelharlnndl

Page 2

@

Om de werking van bet systeem duidelijk is mnken. is bet

nuttig dit eerst in grate lijnen te verklsren (fig. 1)I waarna de
versnbillende delen aizonderlijk kunnen Worden bebandeld. In
de kast zijn twee eindversterkers aangebracht: één voor de

lags tonen luidspreker en één voor de midden- en hoog luid-
spreker. De versterker voor laag weergave is afgesloten met
een impedantie van 4 9; bet sinus vermogen bedraagt 40 W

(400 Hz). In (eite wordt voor de midden- en boog weergave een-
zelfde versterker gebruikt. Door deze ecbter een belasting van
8 $1 te geven, is bet sinus vermogen beperkt tot 20 W (1 kHz).
Achter lantstgenoemde versterker is een boog- en lnagdoorlaat-
filter aangebraobt met een kantelpunt van ca. 3500 Hz. Alle
frequenties boven de 3500 Hz Worden aan de hogetonenluid-
spreker toegevoerd, terwijl de frequenties van 500 tot 3500 Hz
aan de middentoonluidspreker worden toegevoerd. 0m de fre-
quenties beneden de 500 Hz at te kappen. is v66r deze versterker
een boogdoorlsatfilter met een kantelpunt van 500 Hz aangebrncht.
Het ingangssignaal van de box wordt nan dit boogdoorlaati'ilter
toegevoerd, maar tevens wordt een langdoorlaatfilter van dit
ingangssignaal voorzien. 00k dit laatste filter beeft een kantel-
punt van 500 Hz; bier ecbter worden alle frequenties boven de
500 Hz afgekapt. Omdat een weergeefsysteem dat beneden de
ca, 35 Hz nog weergeeft problemen kan opleveren (rumbel van
de platenspeler e.d.) is acbter bet laagdoorlaatlilter een boog-
doorlaatfilter aangebracbt. Deze kapt nlle frequenties onder

de ca. 35 Hz at. Vervolgens goat bet signaal via een optel-
scbakeling en de eindversterker nanr de luidspreker. Het doel
van de optelschakeling komt nog ter sprake. De loge tonen
luidspreker bestaat uit een normale 8 woofer, waarin ecbter
een versnellingsopnemer is ingebouwd. En juist deze "opnemer"
vormt bet belangrijkste facet van bet gehele systeem. Omdat
bet niveau dat bet oor waarneemt evenredig is met de versnel-
ling van de conus, moet deze versnelling gemeten Worden. Dit
duet de "opnemer". Acbter de versnellingaopnemer is een
versterkertrapje aangebrncbt, waarmee nag enige frequentie-
correcties warden gerealiseerd. Het signaal wordt daarna
taruggevoerd naar de maven genoemde optelscbakeling.

V66r nu de scbakelingen verder warden bebnndeld, is bet nuttig
te weten hoe de versneliingsopnemer functioneert (fig. 2).
Direct boven de bevestiging van de spreekspoel, is een print-
plaatje (l) bevestigd. In deze print is een gat aangebracbt,
waarin m.b.v. twee rubber blokjes een keramiscb elementje (2)
is geklemd. Het element kan daardoor "zwiepen" en reageren
op conusversnellingen. Eij elke versnelling zal bet een span-
ning afgeven afliankelijk van deze versnelling. Op bet keramisch
element, is an beide kanten een dropper soldeer aaogebracbt
(a). waarmee de draden zijn bevestigd, Omdnt bet element een
nauwkeurig bepaalde massa moet bebben, is bet gewicbt van

de druppels soldeer precies afgepast: Zoals in de schakeling
(deel S403) is te zien, zijn op het printje nog een FET en twee
weerstanden anngebracht. Met de 10 M52 weerstnnd wordt bet
element, dat een aoort capacitieve generator is. boogobmig
afgesloten. Hierdoor zal de frequentiekarakteristiek Vlak ver-
lopen.

Door deze boge afsluitimpedantie. neemt ecbter ook de kans op
brom toe. zodat de FET bier als impedantie-omzetter wordt
gebruikt. In tegenstelling met de normals methods, wordt bet
signaal bier van de drain afgenomen; bierdoor wordt een derde
aansluitdrsad van bet printje voorkomen. Om de gate-impede!»
tie van een junction-PET boog te bouden. mag de drain-source
spanning niet boven een bepanlde waarde uitkomen. 0m dit te
bewerken is de zenerdiode D458 in oombinatie met T5433 (ge-
nanie basisscbakeling) aaogebrscht.

Nu de werking van de versnellingsopnemer met bijbehorende
componenten bekend is. kunnen de overige sebakelingen warden
bebandeld; e.e.a. in dezeifde volgorde als bij de eerste - globale
- uiteenzetting (fig. 3).

De LC-combinatis 5432-0549 en de CL-oombinatie (3551-5483.
vomen resp. een laag- en boogdnorlaatfilter voor de midden-
tonenluidspreker en de bogetonen-luidspreker. De versterker
zeli' is van bet bekende ontwerp. Om de cross-over vervorming
voiledig te voorkomen, is deze zé ingesteld. dat tot on. I W
klasse A is verkregen. Dam-boven verloopt de installing nanr
klasse AB. In de eindtrap zijn Burlington transistoren toege-
past; 2.2.3. voliedig complementair. Om de thermische stabili-
teit van de Dsrlingtons te waarborgen, is in de ruststroomkring
een NTC-weerstand opgenomen, die op de koelplaat van deze
transistoren is geplnatst. Toegevoegd is nog D460. Deze voor»
komt een eventuele basis-collectorstroom van T5442. Deze
stroom kan lopen omdat de basisspanning van T5442 door
bootstrap elco 0542 hoger kan warden dan de coilectorspanning.
Aan de ingang van de versterker is een aotief boogdoorlaatfilter
nangebracbt. Het filter is tussen basis en emitter van T5439 ge-
scbakeld; de belling bedrasgt 18 dB/okt Aan de ingang van het
filter wordt bet ingangssignaal van de box - al naar gelang de
stand van SK-D rechtstreeks of via R582 - toegevoerd. Met
SK-D kan de zewenste ingnngsgevoeligbeid Worden ingesteld.
De twee ingangsbussen staan parallel; op deze wijze kuonen de
linker en recbter box met elkaar (of meerdere luidsprekers)
warden doorgelust. .

0m de box zowel ale linker- en rechter weergever te kunnen
gebmiken. is SK-B (links-recbts schakelaar) aangebraebt. v
Ann de ingang van bet lnag-kananl, is een iaagdoorlnntfiiter'

opgenomen. Deze is geschaksld tussen basis en emitter van
T5421. De scbskeling is bet spiegelbseld van net 500 Hz boog-
doorlaatiilter met T5489. Het signaai wordt aan de emitter van
- de ale emittervolger gescbakelde - T5421 afgenomen; de
balling van de ksrakteristiek van dit filter bedraagt eveneens

18 dB/okt. liet signaal wordt toegevoerd nan een hoogdoorlaat-
filter, bestaande nit C495, C496, R592, R595, R596 en T5422.
Dit baogdoorlaattilter beeit de functie van rumbelfilter en kapt
alle irequenties under de ca. 35 Hz 3! met 12 dB/okt. Het
frequentieverloop is hierdoor betzelfde als dat van een iuid-
spreker met een eigenresonantie van 35 Hz!

Vervolgens wordt bet signal, dat nu een frequentiegebied beeit
tussen ca. 35 Hz en 500 Hz' nan de optelschakeling tnegevoerd.
Tevens wordt nan deze schakeling bet terugkoppelsignani -
verkregen nit de versnellingsopnemer - toegevoerd.

De versterking van deze opteltrap bedraagt ongeveer een factor 1.
Het bier gecombineerde signaal wordt daarna toegevoerd aan
de 40 W eindversterker. De sobakeiing biervan is vrijwei identiek
aan de 20 W versterker voor bet boog- en middensignnal. In
tegenstelling tot de 20 W vereterker is bier een verschilver»
sterker aan de ingang opgenomen. Dit om problemen met de
extra tégenkoppeling. die wordt afgenomen acbter 6519. te
voorkomen. Het valt daarnaast up that deze versterker is inge-
steld in klasse B. Omdat eebter alleen de lags tonen iuidspreker
wordt gestuurd, en bet frequentiegebied niet boven de 500 Hz
komt. komen in bet signal vrijwel keen bogere harmonischen
voor. Voor cross-over vervorming beboeit dus niet te warden
gevreesdl

De luidspreker met versnellingsopoemer is reeds bebandeld,
zodat acbter de luidspreker alleen bet frequentiecorrectislrapje
met T8434 en T5435 overblijft.

Het ingangssignaal voor deze scbakeling word: betrokken van
de collector van T5433. In de collectorkring van deze transistor
valt nag de zenerdiode D457 0p; deze dient voor afvlakking van
de voedingsspanning. Was bier een normale elko gebruikt, dan
zou de schakeling bij loge frequenties gm "motorboten"
(oscillexen in bet [age irequentiegebied). Tot ca. 75 Hz heeft
bet correctietrspje een vlakke frequentiekarakteristiek (fig. 4)
Daaromier krijgt bet signaal een helling van 6 dB/okt. De reden
daarvoor is de eigenresonantie van de luidspreker. die bier
eveneens bij ca. 75 Hz ligt. Beneden bet resonantiepunt van een
luidspreker, neemi bet trequentiegebied 3! met 12 dB/okt.
Wanneer nu bet signaal wordt tegengekoppeld overeenkomstig
een dergelijke karakteristiek, kan de versterker instabiel
warden. Bedraagt ecbter de belling van de karakteristiek van
bet rondgannde signaal binnen de ius 6 dB/okt., dan zijn de
instabiliteitsproblemen verdwenen. Door nu de irequentiekarak-
teristiek met 6 dB/okt. minder tegen te koppelen, wordt de
"dating" van de luidsprekerkarakteristiek verminderd tot

6 dB/okt. Dit gebeurt met R652,651 en 0523,

De versterking Van de scbakeling is laag; in bet "rechte" deel
van de karakteristiek wordt bet signaal slechts enkele malen
versterkt. 0nder de 75 Hz neemt de versterking toe tot ca.
20maal. Een meetiout op punt 3 t.o.v. bet acoustisoh afgegeven
vermogen van de luidspreker wordt gecompenseerd door 0647,
650, C521 en 6522. Via 0526 wurdt bet signaal aigenomen aan
de collector van T5435. Het signaled dat recbtstreeks naar C506
van de opteiscbakeling wordt gevoerd. kan worden ingesteid
met instelpotmeter R664.

Tenslotte is er nog een bijzonderbeid betrefiende bet aan»ait
scbakelen van de box. Hiertoe is de schakeling bestaande uii
T5446 t/m T5450 aangebracbt; deze regelt bet aan- en uit-
scbakelen in combinatie met de voeding. De voeding zelf kan
worden in» en uitgescbakeld met de netscbakelaar.

Asn de basis van T5446 wordt recbtstreeks bet ingangssignaai
toegevoerd. Dit signaal wordt in de schakeling versterkt en
gelijkgericbt. Wanneer bet ingangssignnal boven de l a 1,5 mV
komt. wordt de Schmitt-trigger (T5449. T5450) gestuurd. die
daardoor omklapt en een relais in werking stelt.

Wordt et geen ingangssignnal toegevoerd, blijft bet reiais in
ruststand. Het ksn ecbter ook gebeuren, dat na enige tijd gebruik
geen signaal meer wordt toegevoerd. Door een tijdsvenraging-
circuit klapt de Scbmitt-trigger dan na ca. 2 minnten terug,
waardoor bet relais weer in ruststand komt. Het relais RE
bedient reiaiscontact RE2-3, dat op ziin beurt voedingslijn +1.: +5
spanningsloos maakt. Zolang de voeding is ingeschakeld, biijven
de Iijnen +6, +7 en +8 normaal onder sparming. Het komt er

dus op near. dat als de box wordt ingescbakeld, de voorver-
sterkers spanning krijgen. Zodra de box een ingangssignaal
krijgt toegevoerd. klapt RE om, waardoor ook de eindver»
sterkers (direct) spanning krijgen. Deze bouden bun voedings-
spanning zolang de boxen Worden gebruikt voor weergsve en

tot maximaal 2 minuten na beeindiging daarvan.

In beide gevallen - met in- of uitgescbakelde eindversterker -
brandt een controlelampje in de box. Zwak bij uitgeschakelde
eindversterker en normaal bij ingeschakelde eindversterker.
De voeding tenslotte is normaal. Hierin wordt alleen de voe-
dingsspanning voor de voorversterker (+7) elektroniscb alge-
vlakt (T5451, T5452) en tevens wordt met deze scbnkeiing
bereikt dat deze spanning langzaam op bet juiste niveau komt
door 0564. Dit laatste is noodzakelijk orn ongewenste insohakel-
verscbijnselen te voorkomen.

Juist bij sebakelingen met een zeer laag doorlopend frequentie»
gebied moet biermee rekening warden gebouden.

C53 7925